Δανάη
Ο Γκουστάβ Κλιμτ (1862-1918) ήταν αυστριακός ζωγράφος, πατέρας της Αρ νουβό και ένας από τους σπουδαιότερους εκπροσώπους του κινήματος της Απόσχισης.
Πρωτοπόρος και τολμηρός δημιουργός καταξιώθηκε σαν ένας από τους σημαντικότερους καλλιτέχνες της χώρας του και όχι μόνο. Είναι προφανές ότι στους περισσότερους πίνακες του Κλιμτ κυριαρχεί το γυναικείο στοιχείο. Ο άντρας απουσιάζει ή ακόμα και αν υπάρχει δεν είναι ποτέ φανερό το πρόσωπό του. Ο Κλιμτ αγαπούσε και θαύμαζε τις γυναίκες. Στο ιδιόρρυθμο διαμέρισμά του μπαινόβγαιναν συνέχεια γυναίκες όλων των ειδών: μικρής ή μεγάλης ηλικίας, αριστοκράτισσες, πόρνες, όμορφες και άσχημες. Πολλές φορές δημιουργούσε μαζί τους σεξουαλικές ή, πιο σπάνια, συναισθηματικές σχέσεις.
Ο Κλιμτ έχει απασχολήσει πολλούς μελετητές της Τέχνης με την εμμονή του στη γυναίκα. Την παρουσίαζε παντοδύναμη και τις περισσότερες φορές ως πηγή αισθησιασμού και σεξουαλισμού. Τα περισσότερα μοντέλα του τα υποχρέωνε να αυνανίζονται μπροστά του για να αποτυπώσει τον γυναικείο οργασμό στους πίνακές του. Ίσως γι' αυτό και πολλοί από αυτούς θεωρήθηκαν άσεμνοι. Θαύμαζε τον δυναμισμό που έβγαινε μέσα από μια γυναικεία ψυχή. Θεωρούσε μάλιστα τις λεσβίες πρότυπο γυναίκας και τις ζωγράφιζε πολύ συχνά αγκαλιασμένες σε πολλά υποσχόμενες στάσεις. Για τον Κλιμτ, μόνο η γυναίκα είναι ικανή να ελευθερώσει το ένστικτο, γεγονός που την καθιστά επικίνδυνη, αλλά και την φέρνει πιο κοντά στον φυσικό κόσμο.
Πρώτη φορά που ήρθε σε ρήξη με το κλασικό ιδεώδες και την εξιδανικευμένη μορφή του γυναικείου σώματος ήταν στον πίνακα του ''Γυμνή αλήθεια”. Στους πίνακες “Ιουδήθ Ι” και “Ιουδήθ ΙΙ” απεικονίζει μια μοιραία και αισθησιακή γυναίκα που μέσα από την μυθολογική της μεταμφίεση καταφέρνει ο καλλιτέχνης να κρύψει την μεταμόρφωσή της σε σεξουαλικό αντικείμενο. Ο Κλιμτ σ' αυτούς τους πίνακες απεικονίζει μια γυναίκα απρόβλεπτη και δυνατή που κυριαρχείται από τα ερωτικά της συναισθήματα.
Η “Δανάη” είναι ίσως ο πιο γνωστός πίνακας του Κλιμτ. Η στάση της ηρωίδας παραπέμπει σ' αυτή του εμβρύου στην μήτρα. Η χρυσή βροχή που μπαίνει στο σώμα της και τα ημιδιαφανή υφάσματα που την περικλείουν μαρτυρούν μια ιερή ερωτική έκσταση. Η ηρωίδα είναι τελείως απορροφημένη από τα ένστικτά της. Η “Δανάη” αποδεικνύει την αντίληψη του Κλιμτ για την γυναικεία θηλυκότητα.
Ακόμα και για να εκφράσει τον κύκλο της ζωής χρησιμοποίησε την γυναικεία μορφή στον πίνακα του “Οι τρεις ηλικίες της γυναίκας”. Η γαλήνη και η ηρεμία που εκφράζεται μέσα από την νεαρή γυναίκα που κρατάει στην αγκαλιά της το μωρό έρχεται σε αντίθεση με την απελπισία που εκφράζει η ηλικιωμένη, χωρίς καμία λάμψη, γυναίκα. Ακόμη, ζωγράφισε μια έγκυο γυναίκα να κρατά τρυφερά την κοιλία της και ονόμασε τον πίνακα αυτό “Ελπίδα”.
Ο πίνακας “Το φιλί” είναι ένας από τους πιο γνωστούς πίνακες της μοντέρνας τέχνης. Εδώ οι δύο εραστές παραδομένοι από το πάθος τους μέσα μια χρυσή αύρα δείχνουν να είναι αποκομμένοι από τον υπόλοιπο κόσμο. Η γυναίκα έχει αφεθεί στην αγκαλιά του άντρα και η ηρεμία που αποπνέει το πρόσωπό της μαρτυρά την γαλήνη και την σιγουριά που νοιώθει κοντά του. Ο άντρας την κρατά σφιχτά και την φιλά με πάθος. Αυτόν τον μοναδικό πίνακα, που υμνεί τον έρωτα, ο Κλιμτ τον ζωγράφισε εμπνευσμένος από τον μεγάλο του έρωτα με την Έμιλυ. Λέγεται πως με την Έμιλυ δεν είχαν προχωρήσει ποτέ στην σεξουαλική πράξη αλλά είχαν ανταλλάξει μόνο ένα φιλί. Ο Κλιμτ, με τον ιδιόρρυθμο χαρακτήρα του, ήθελε με αυτό τον τρόπο να της δείξει πως την σέβεται και την ξεχωρίζει από όλες τις υπόλοιπες. Η τελευταία λέξη που πρόφερε πριν πεθάνει ήταν το όνομά της.
Ο Κλιμτ ήταν, λοιπόν, ένας καλλιτέχνης που αγαπούσε, σεβόταν και θαύμαζε τις γυναίκες. Ίσως αυτή του η αδυναμία να έκανε τα έργα του τόσο ξεχωριστά και μυστηριώδη. Ο κόσμος, γι' αυτόν, ξεκινούσε και τελείωνε μέσα στην ψυχή της γυναίκας.
Δανάη |
Ελπίδα |
Ιουδήθ Ι |
Οι τρεις ηλικίες της γυναίκας |
Γυμνή αλήθεια |
Το φιλί |